1900-იან წლებში უკვე შექმნა თავისი პირველი მნიშვნელოვანი ე.წ “ცისფერი პერიოდის”,1901-04, და “ვარდისფერი პერიოდის”, 1905-06 ნამუშევრები. მათში არის გადმოცემული ღატაკთა და მიუსაფართა (ბრმები,მათხოვრები,მაწანწალები...) ტრაგიკული მარტოობის განწყობილება.მომდევნო წლებში კომედიანტთა სახეებში მხატვარმა გვიჩვენა ადამიანისა და სამყაროს შორის ჰარმონიული ურთიერთობის ტრაგიზმი, მოგვცა სახეთა სოციალურ-ფსიქოლოგიური დახასიათება (”მოხუცი მათხოვარი ბიჭთან ერთად” , ”გოგონა ბურთზე”). 1907 წლიდან პაბლომ კავშირი შეწყვიტა მსოფლიო ფერწერის რეალისტურ ტრადიციებთან,თუმცა ამის შედეგადაც იგი ბევრჯერ დაუბრუნდა რეალიზმს და კლასიკურად შეუხამა იგი ავანგარდიზმის ყველაზე უკიდურეს ექსპერიმენტებს.პაბლომ ძალზედ მტკივნეულად განიცადა ბურჟუაზიული საზოგადოების კრიზისი,კაპიტალიზმის პირობებში მხატვარი ვერ ხედავდა ძალას,რომელიც წინ აღუდგებოდა ამ საშიშ სინამდვილეს.იგი არღვევს საგნების გრძნობადმხედველობით სახეებს,თუმცა კუბიზმის პერიოდის ზოგიერთი ნამუშევარი მოკლებული არ არის დახვეწილ დეკორატიულობას და ემოციურ ჟღერადობას (“'ქალი მარაოთი”1909 ა.პუშკინის სახელობის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი,მოსკოვი).
30-იანი წლების მეორე ნახევრიდან პაბლოს შემოქმედებაში თანდათან უფრო ჩანს თანამედროვე მოვლენათა გამოძახილი.მხატვრის რეაქციამ ძალმომრეობაზე, ხალხის ტკივილმა და ტანჯვამ მის სურათებში გროტესკის სახე მიიღო_ “მტირალი ქალი”, “კატა და ჩიტი”. ამ დროიდან მკაფიოდ გამოიკვეთა მხატვრის საზოგადოებრივი პოზიცია,იგი სახალხო ფრონტის გამოცენილი მოღვაწე გახდა საფრანგეთში,აქტიურად ებრძოდა ფაშიზმს ესპანეთში 1936-39.ამ პერიოდში შექმნილ სურათებში ჯერ კიდევ იგრძნობა სუბიექტივიზმი. ამ სუბიექტივიზმის დაძლევის გზით მხატვარმა შექმნა პროგრესული ნაწარმოებები_ “გენერალ ფრანკოს ოცნება და სიყალბე”. ფაშიზმის წინააღმდეგ მძაფრი პროტესტითაა გაჟღენთილი პანო “გერნიკა” (1937, პრადო, მადრიდი), სადაც ექსპრესია უმაღლეს მწვერვალზეა აყვანილი.
1944-დან იყო საფრანგეთის კომუნისტური პარტიის წევრი. პაბლოს შემოქმედებამ დიდი გავლენა მოახდინა XX საუკუნის ხელოვნებაზე.მხატვრის მოღვაწეობა აღსავსეა წინააღმდეგობებით,მოწინავე საზოგადოებრივი მისწრაფებები და თანამედროვე ბურჟუაზიული ხელოვნება,კრიზისი ერთდროულად აისახა შემოქმედებაში.მხატვარმა რთული გზა გაიარა.იგი მუდამ გრძნობდა ეპოქის მტკივნეულ პირობებს, იბრძოდა პროგრესული იდეალებისათვის. 1950 წელს პაბლო აირჩიეს მშვიდობის მსოფლიო საბჭოში, არის მშვიდობის საერთაშორისო პრემიის 1950 და “ხალხთა შორის მშვიდობის განმტკიცებისათვის” საერთაშორისო ლენინური 1962 წლების პრემიის ლაურეატი.
No comments:
Post a Comment